ZANIM POJAWIŁY SIĘ DINOZAURY. NIESAMOWITE DZIEJE ZIEMI

ZANIM POJAWIŁY SIĘ DINOZAURY

NIESAMOWITE DZIEJE ZIEMI

Nie tak dawno recenzowałam na blogu naukową trylogię autorstwa doktora Tomasza Rożka (Nauka. To lubię, Kosmos, Człowiek). Seria ta ogromnie spodobała się mojemu starszemu synowi. Wiedzy popularnonaukowej nigdy dość! Teraz wydawnictwo Wilga poszerza swoją ofertę w tym temacie. Wszystko za sprawą Krzysztofa Poznańskiego – pasjonata nauk o Ziemi i prowadzącego na kanale Naukowo TV na YouTubie. Po części pierwszej (Dinozaury i wielkie ssaki) przyszedł czas na kolejny tom cyklu „Niesamowite dzieje Ziemi”. Chcecie dowiedzieć się, co działo się na naszym globie Zanim pojawiły się dinozaury? Zapraszam na recenzję!

Naszą podróż w przeszłość Ziemi zaczynamy od… Wielkiego Wybuchu! Autor umożliwia młodym czytelnikom wgląd w dzieje wszechświata. Ta część wstępna, wypełniona ciekawostkami, dodatkowymi ramkami, schematami i zdjęciami, zaostrza tylko apetyt na kolejne rozdziały. Następnie wkraczamy w erę zwaną hadeikiem. To wtedy powstały Księżyc oraz oceany. Poznajmy hipotezy tłumaczące, skąd na Ziemi wzięła się woda. Śledzimy pierwszy z wywiadów zanotowanych w tej książce. O meteorytach opowiada doktor Bartłomiej Kajdas z Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ.

Następnie płynnie przechodzimy do kolejnej ery – archaiku. To wtedy wyłaniały się pierwsze kontynenty, a w oceanie – zupie pierwotnej – rodziło się życie. Naukowcy dowodzą, że „wszystkie organizmy na Ziemi należą do jednego drzewa życia i są ze sobą bardziej lub mniej spokrewnione”. Fascynujące!

Oszołomieni potężną dawką danych, wkraczamy w proterozoik (2,5 mld–539 mln). Wielkie utlenianie, „nudny miliard lat”, Ziemia śnieżka – te trzy okresy składają się na wspomnianą najdłuższą erę w dziejach globu. Czarna skorupa pierwotnych kontynentów zmieniła barwę na czerwoną (jak na Marsie!), powstały warstwy ozonowe, a następnie rozpoczął się „najbardziej śmierdzący okres w historii naszej planety” (brak tlenu + ogromne ilości siarkowodoru). Później nastąpił etap Ziemi śnieżki. Glob zamarzł od biegunów aż po równik. Dlaczego tak się stało? Sprawdźcie koniecznie! Autor nie pozostawia czytelnika bez odpowiedzi. Wyjaśnia także, co sprawiło, że Ziemia wyszła z tego zlodowacenia wzbogacona. Powstały pierwsze organizmy wielokomórkowe.

Czas na najnowszy eon – fanerozoik. W jego pierwszej erze (paleozoiku) nastąpiła rozkwit organizmów złożonych. Ich ewolucja przyśpieszała stopniowo w kolejnych sześciu okresach (kambr, ordowik, sylur, dewon, karbon, perm). W tym rozdziale autor odchodzi od ciekawostek geologicznych (choć nie do końca!) i skupia się na części związanej z biologią. Poznajemy kolejnych mieszkańców Ziemi, rozwijających się w oceanach. Pochłaniamy niesamowite ciekawostki (czy wiedzieliście, że oczy to „wynalazek” pochodzący z kambru?), a następnie zanurzamy się w szybki, lecz poukładany przegląd największych zwierzęcych gwiazd tego okresu. W kambrze celebrytą był trylobit, jednak nie tylko o nim przeczytacie w tym rozdziale! W ordowiku gwiazdorzyły łodziki (przetrwały do naszych czasów) i skrzypłocze (również „żywe skamieniałości”), które potrafią ratować ludzkie życie! W sylurze pojawiły się m.in. skorpiony i wielkoraki, a życie wyszło na ląd.

W dalszej części książki autor rozpoczyna opowieść o dewonie, a czytelnik płynnie przeskakuje między morzem a lądem. Dewon to również okres panowania ryb. Po wczytaniu się w drugi fascynujący wywiad o morskich potworach (strony 192–204) przechodzimy do kolejnych rozdziałów, w których króluje… latimeria. Zwierzęta wychodzą na ląd, a my spacerujemy po karbońskich lasach. Z karbonu kierujemy się w stronę permu, w którym rządziły płazy. Wtedy też pojawili się przodkowie gadów. Po Ziemi chodziły ogromne stawonogi, a w powietrzu unosiły się pierwsze stworzenia latające. Autor rozprawia się z niektórymi mitami związanymi z ewolucją (s. 271). Opisuje permskie synapsydy i zauropsydy, a następnie zamyka cały wykład w niezwykle intrygujący sposób – przewiduje przyszłość!

Zarówno ja, jak i mój jedenastolatek nie mogliśmy się oderwać od tej grubej i fascynującej książki! Napisane przystępnym językiem rozdziały, naszpikowane kolorowymi zdjęciami, wykresami, rycinami i graficznymi symulacjami, wciągają czytelnika jak najlepsza powieść! Twarda oprawa z uszlachetnieniami sprawia, że całość wygląda solidnie i przetrwa niejeden powrót do tej kopalni popularnonaukowych ciekawostek. Kończymy lekturę bogatsi o naprawdę gigantyczną dawkę wiedzy. Gorąco polecamy Wam ten tytuł. Warto mieć go w swojej biblioteczce.

Książka do kupienia tu: https://www.gwfoksal.pl/zanim-pojawily-sie-dinozaury-niesamowite-dzieje-ziemi-krzysztof-poznanski-sku1cb4fb9ab17d88d9cf32.html